| 1881 yılında Selanik'te doğdu. İlk öğrenimini ve askerî öğrenci
olarak orta öğreniminin bir kısmını Selanik'te yaptı. Manastır Askeri Lisesi'ni
bitirdi. 1902 yılında Kara Harp Okulu'ndan, 1905 yılında Harp
Akademisi'nden mezun oldu.
Orduda çeşitli vazifeler aldı. 1913 yılında Sofya'da Ataşe Militer olarak
bulundu. |
Birinci Dünya Harbi sırasında, Çanakkale Muharebelerinde, Tümen Komutanı
ve Anafartalar kahramanı olarak temayüz etti. 1916 yılından itibaren, Doğu ve Güney
cephelerinde Kolordu ve Ordu Komutanlığı yaptı. Bitlis ve Muş'u düşman işgalinden
kurtardı. Filistin ve Suriye cephelerinde görev aldı.
Mondros Mütarekesi'nden sonra Sevr Anlaşması hükümlerine dayanılarak
ülkenin yabancılar tarafından işgali üzerine, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak Türk
millî mücadelesini başlattı.
Amasya Genelgesi, Sivas ve Erzurum Kongreleri ile milletin istiklâli, ülkenin
bütünlüğü ve bölünmezliğini ilân ederek bu mücadelenin esaslarını tespit etti.
Askerî görevlerinden istifa ederek 23 Nisan 1920'de Ankara'da Türkiye
Büyük Millet Meclisi'ni topladı. Meclis Başkanı seçildi.
5 Ağustos 1921'de Başkomutanlık görevini üstlenerek Anadolu'nun Yunan işgalinden
kurtarılması için mücadeleye devam etti. Sakarya Meydan Savaşı 'nı kazandı. 19 Eylül
1921'de Meclis tarafından kendisine Mareşal ve geleneksel Gazi ünvanı verildi.
26 Ağustos 1922'de işgalci Yunan kuvvetlerine karşı Büyük Taarruz'u başlattı.
Beş gün sonra 30 Ağustos 1922'de de Başkomutanlık Meydan Savaşı' nı kazandı.
Anadolu'nun düşman işgalinden kurtulmasından sonra padişahlık ve
halifelik kaldırıldı. Lozan Barış Konferansı'ndan sonra, 11 Ağustos 1923'de
toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yeniden Başkan olarak seçildi. 9
Eylül 1923'de kurduğu Cumhuriyet Halk Partisi'nin Genel Başkanlığı' na seçildi.
29 Ekim 1923'de Cumhuriyet'in ilân edildiği gün, Türkiye Cumhuriyeti'nin
ilk Cumhurbaşkanı oldu. Dört dönem üst üste seçildiği bu görevi sırasında,
modern Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin temellerini sağlamlaştırdı ve Atatürk
İnkılabı olarak isimlendirilen büyük Türk İnkılabını gerçekleştirdi. Dünya
barışına ve bölgesel barış için önderlik ettiği faaliyetler ve esir ülkelerin
hürriyet mücadeleleri için yarattığı ve gerçekleştirdiği örnek ile 10 Kasım
1938'de ölünceye kadar ve ölümünden sonra da bütün dünyada istiklâl için
mücadelenin ve barışın sembolü oldu. |
